TẤT TẦN TẬT VỀ THÉP DAMASCUS

Thép Damascus là một loại vật liệu mang trong mình danh tiếng gần như thần thoại. Bạn sẽ thường nghe những lời đồn đại rằng không ai thực sự biết cách chế tạo loại thép này, vậy làm thế nào để lý giải cho sự tồn tại của vô số dao làm từ thép Damascus trên thị trường hiện nay?

Sự thật là, mặc dù kỹ thuật tạo ra thép Damascus bằng phương pháp hàn hoa văn đã được biết đến rộng rãi và được tái hiện thường xuyên trong các loại dao cao cấp và dao được chế tác thủ công, cũng như một số bản sao kém chất lượng (chúng ta sẽ bàn về cách phân biệt thật giả sau), nhưng chính những nguyên liệu từng được sử dụng để tạo ra thép Damascus cổ xưa mới là thứ mà chúng ta không còn tiếp cận được nữa. Điều này có nghĩa là, dù thép Damascus hiện đại có tốt đến đâu, nó cũng không hoàn toàn giống với nguyên bản lịch sử. Nói cách khác, bí mật thực sự của thép Damascus cổ đại không nằm ở kỹ thuật rèn, mà nằm ở chính thành phần vật liệu độc đáo đã thất truyền. Các nghệ nhân ngày nay có thể tái hiện hoa văn Damascus tuyệt đẹp, nhưng họ không thể sao chép chính xác đặc tính của loại thép huyền thoại này.

LỊCH SỬ THÉP DAMASCUS

Thép Damascus được rèn từ thép Wootz, loại thép được sản xuất ở Nam Ấn Độ và Sri Lanka từ thế kỷ thứ 6 trở đi, và được xuất khẩu trên toàn cầu, nổi tiếng với việc được sử dụng để rèn các lưỡi kiếm. Các nghiên cứu và nỗ lực tái tạo thép Wootz và Damascus của các nhà khảo cổ học thực nghiệm đã phát hiện ra cấu trúc "dây nano" trong thành phần của thép, có thể xuất hiện do gỗ, lá cây và các vật liệu hữu cơ khác được sử dụng trong quá trình sản xuất thép.

Tuy nhiên, nguồn gốc chính xác và ý nghĩa của cái tên "thép Damascus" vẫn là chủ đề gây tranh cãi với nhiều giả thuyết khác nhau. Việc truy tìm lịch sử của loại thép này gặp nhiều khó khăn do sự phát triển và biến đổi nhanh chóng của nó qua nhiều khu vực trên thế giới trong nhiều thế kỷ. Hơn nữa, việc thất truyền quy trình sản xuất thép Damascus nguyên bản vào thế kỷ 18 càng khiến cho những giả thuyết về nguồn gốc của nó thêm phần mơ hồ.

Có quan điểm cho rằng cái tên "thép Damascus" có liên quan trực tiếp đến thủ đô của Syria, một cách giải thích đơn giản và dễ hiểu. Tuy nhiên, theo một số giả thuyết khác, loại thép này có thể được sản xuất lần đầu tiên ở Iran, và cái tên "Damascus" có thể bắt nguồn từ một loại vải quý được dệt ở Damascus, với những hoa văn tương tự như hoa văn trên lưỡi dao Damascus.

Vì vậy, mặc dù kỹ thuật gấp thép hiện đại để tạo ra lưỡi dao Damascus có thể tái hiện khá chính xác cách thép Wootz được rèn thành lưỡi kiếm, nhưng bí ẩn thực sự nằm ở chính quá trình tạo ra thép Wootz. Chính sự khan hiếm của loại thép Wootz đặc biệt này đã khiến việc tái tạo chính xác thép Damascus ngày nay trở nên bất khả thi. Lưỡi dao Damascus được làm từ loại thép đặc biệt này sở hữu những đặc tính vượt trội so với các loại thép khác cùng thời, nổi tiếng với độ bền, độ sắc bén cao, cũng như những hoa văn tuyệt đẹp trên bề mặt. Chính những hoa văn này là điểm đặc trưng mà hầu hết mọi người đều nhận ra ở thép Damascus ngày nay, bất kể xét về mặt lịch sử hay thành phần hóa học, nó có thực sự là thép Damascus "chính hiệu" hay không.

THÉP DAMASCUS HIỆN ĐẠI

Trước khi có thể phân tích thành phần hóa học của thép Damascus "real", nhiều người đã lầm tưởng rằng thép hàn hoa văn cũng giống như vậy. Mặc dù thép hàn hoa văn tạo ra kết quả thẩm mỹ tương tự về hoa văn trên thép, nhưng nó không thực sự giống với thép Damascus lịch sử, tuy nhiên vẫn sở hữu vẻ đẹp không thể phủ nhận.

Cũng như trong những con dao này, hoa văn Damascus còn có thể được nhìn thấy trên nòng súng cổ, được rèn từ sắt trộn với thép để tăng độ bền. Thuật ngữ "thép Damascus" đã được chấp nhận rộng rãi và thường xuyên được áp dụng cho lưỡi dao thép hàn hoa văn hiện đại kể từ khi William Moran, một thợ rèn dao nổi tiếng và là nhà thiết kế của nhiều con dao mang tính biểu tượng, giới thiệu một loạt "Dao Damascus" tại một triển lãm thương mại về dao vào năm 1973.

Thép Damascus hiện đại được tạo ra bằng cách xếp chồng nhiều lớp thép khác nhau, được rèn và hàn lại với nhau thành một khối rắn chắc. Các hoa văn trên thép từ quá trình hàn này sẽ khác nhau tùy thuộc vào kỹ thuật mà người thợ rèn áp dụng và loại thép được sử dụng. Hoa văn cũng thường được tăng cường bằng cách khắc axit.

Tuy nhiên, đây không phải là hoa văn chỉ xuất hiện trên bề mặt thép. Vì vậy, một cách đơn giản để nhận biết liệu thép có phải là thép Damascus hay không (ngay cả khi chỉ theo tiêu chuẩn hiện đại) là mài bề mặt thép rồi khắc axit lại. Nếu không có hoa văn nào xuất hiện sau khi khắc axit, thì có thể hoa văn chỉ có trên bề mặt và loại thép đó không phải là thép Damascus. Bạn không cần phải phá hủy con dao để kiểm tra điều này, vì chỉ cần mài dao cũng đủ để nhận biết.

PHÂN BIỆT THÉP DAMASCUS THẬT & GIẢ

Như đã đề cập, để xác định thép Damascus có thực sự là "chính hiệu" hay không, bạn có thể mài và khắc axit lại bề mặt thép. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng một số dao Damascus có lưỡi dao được ghép từ nhiều lớp, với lõi thép thông thường tạo nên lưỡi cắt và lớp ngoài là thép Damascus. Điều này không có nghĩa là chúng không phải là dao thép Damascus, vì kỹ thuật ghép lớp thường được sử dụng để tạo ra lưỡi cắt cứng cáp mà vẫn đảm bảo độ dẻo dai cho sống dao. Kỹ thuật này được sử dụng để chế tạo kiếm samurai và nhiều loại dao Scandinavian nổi tiếng như Fällkniven, và chắc chắn không đồng nghĩa với việc con dao đó kém chất lượng. Trên thực tế, Mcusta, một nhà sản xuất dao bỏ túi cao cấp và nổi tiếng của Nhật Bản, cũng sản xuất dao làm từ thép Damascus ghép lớp. Nếu bạn thử mài một phần lưỡi dao và khắc axit lại, chỉ có phần thép Damascus mới giữ lại hoa văn.

Thép Damascus chất lượng cao thực sự được ưa chuộng bởi các nghệ nhân chế tác dao thủ công và thường được sử dụng cho những con dao cao cấp. Hoa văn Damascus tuyệt đẹp mang đến sức hấp dẫn về mặt thẩm mỹ, nhưng công sức để rèn và hàn hoa văn lên một miếng thép là rất lớn, vì vậy giá thành thường cao hơn. Hiệp hội Thợ rèn dao Hoa Kỳ quy định rằng để đạt tiêu chuẩn "Bậc thầy Thợ rèn" - "Master Smith", người thợ rèn phải rèn được một lưỡi dao Damascus có ít nhất 300 lớp. Bạn có thể tưởng tượng công sức bỏ ra cho một tác phẩm như vậy, vì vậy giá thành cao là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, một số nhà sản xuất đã cố tình in hoa văn lên lưỡi dao thép thông thường để làm giả dao thép Damascus. Trên thực tế, bạn nên thận trọng với những con dao Damascus giá rẻ, vì ngay cả khi chúng vượt qua bài kiểm tra khắc axit, vẫn có khả năng thép được làm giả hoa văn Damascus mà không sử dụng vật liệu chất lượng cao.

Nếu các miếng thép chất lượng thấp được hàn hoa văn với nhau, bạn vẫn sẽ nhận được hoa văn Damascus đặc trưng, ​​thậm chí những hoa văn này có thể còn nổi bật hơn, vì một số nhà sản xuất sẽ cố tình chọn vật liệu có hàm lượng niken cao để tăng độ tương phản hoặc đôi khi không sử dụng thép nào cả. Những con dao này có thể trông đẹp mắt về bề ngoài, nhưng chúng sẽ không giữ được độ sắc bén hoặc hoạt động như một công cụ cắt chức năng. Chúng cũng có thể thiếu xử lý nhiệt thích hợp, và đây có thể là một vấn đề đối với cả dao thép thường và dao thép Damascus. 

ĐẶC ĐIỂM CỦA THÉP DAMASCUS HIỆN ĐẠI

Điểm độc đáo của thép Damascus chủ yếu đến từ quy trình chế tác công phu: nhiều lớp thép được rèn, gấp và luyện lại với nhau. Quá trình xử lý nhiệt sau đó làm nổi bật sự tương phản giữa các lớp thép, tạo nên những hoa văn độc nhất vô nhị, không lưỡi dao nào giống lưỡi dao nào. Chính quy trình chế tác tỉ mỉ này không chỉ mang đến vẻ đẹp lôi cuốn cho lưỡi dao, mà còn tạo nên những đặc tính vượt trội về mặt chức năng.

Ưu điểm của thép Damascus

• Độ bền vượt trội: Thép Damascus được tạo thành từ nhiều lớp thép khác nhau, tạo nên một cấu trúc vững chắc, có khả năng chống chịu cao trong quá trình sử dụng hàng ngày.

• Độ sắc bén đặc biệt: Hàm lượng carbon cao trong thép Damascus mang đến cho lưỡi dao độ sắc bén tuyệt vời và khả năng giữ cạnh lâu dài.

• Khả năng chống ăn mòn cao: Sự kết hợp giữa thép carbon và thép không gỉ giúp tăng cường khả năng chống ăn mòn của dao

Nhược điểm của thép Damascus

• Chi phí cao: Do quy trình sản xuất phức tạp, dao nhà bếp làm từ thép Damascus thường có giá thành cao hơn. Tuy nhiên, chất lượng vượt trội và vẻ đẹp độc đáo của nó hoàn toàn xứng đáng với khoản đầu tư này.

• Yêu cầu bảo quản kỹ lưỡng: Mặc dù có khả năng chống ăn mòn, dao thép Damascus vẫn cần được bảo quản định kỳ để duy trì độ sáng bóng và sắc bén.

Dưới đây là bộ sưu tập các con dao Damascus hiện đang có sẵn tại KICHIN, đến từ các thương hiệu nổi tiếng toàn cầu. Nếu bạn đang quá bối rối khi lựa chọn 1 địa chỉ uy tín để mua 1 con dao Damascus chính hãng, hãy liên hệ ngay với chúng tôi. https://giadungkichin.com/dao-thep-damascus